Suðurnesjaperlur: Á skjálftaslóðum norðan Grindavíkur

posted in: Suðurnesjaperlur | 0

Skammt norðan Grindavíkur eru merkilegar gos- og náttúruminjar sem ekkert margir hafa gefið gaum að hingað til. Það breyttist ekki alls fyrir löngu þegar jarðskjálftahrina hófst á svæðinu samhliða landrisi við bæjarfjall Grindvíkinga, Þorbjarnarfell. Þegar þetta er ritað, þann 15. apríl, stendur hrinan enn yfir og hafa um 8 þúsund skjálftar mælst á svæðinu frá lokum janúar, þar af all nokkrir snarpir. Þetta er mesta skjálftahrina sem mælst hefur á Reykjanesskaganum og margir eru orðnir uggandi yfir því hvort eldstöðvarkerfi hans séu að vakna af löngum dvala. Um það er ekkert hægt að fullyrða.  Þrátt fyrir yfirgripsmikla þekkingu vísindamanna í jarðvísindum er náttúran dyntótt og óútreiknanleg.

Horft yfir syðsta hluta gígaraðarinnar í átt að Hagafelli. Grindavík í fjarska. Þorbjarnarfell til hægri. Þetta svæði hefur verið þungamiðja jarðskjálftana í Grindavík síðustu mánuði.
_______________________________________________________

Á umræddu svæði er að finna Sundhnúkagígaröðina, um 8 km langa en hún er á náttúruminjaskrá sem einstakt náttúruvætti. Hraunið frá þessum gígum mun vera um 2500 ára gamalt. Stærsti gígurinn, sjálfur Sundhnúkurinn, er svo nefndur vegna þess að hann var notaður sem mið þegar sæfarendur sigldu inn sundið til Grindavíkur. Hraunflóðið frá þessum gígum hefur runnið alla leið til sjávar og myndað þar um 2 km langan og rúmlega 1 km breiðan tanga sem við þekkjum sem Þórkötlustaðarnes. Einnig hefur mikill  hraunstraumur runnið til norðurs, vestur með Svartsengisfelli og langleiðina að Eldvörpum.
Við syðri enda gígaraðarinnar er náttúrufyrirbæri sem vert er að skoða. Þar rís tignarlegur hamraveggur utan í Hagafelli norðvestanverðu. Þarna er um að ræða all háan misgengisstall en misgengi myndast við brothreyfingar í jarðskorpunni, þ.e. þegar hún brotnar upp og veggir hennar ganga á víxl, misháir sitt hvoru megin brotlínunnar. Undir hamraveggjunum eru hrikaleg björg sem hafa brotnað úr stallinum og eru þau nefnd Gálgaklettar. Nafngiftin tengist gamalli þjóðsögu um 15 útilegumenn sem höfðust við í Þjófagjá, efst uppi á Þorbjarnarfelli.  Höfðu þeir orðið uppvísir að sauðaþjófnaði í Grindavík, sem þótti vitaskuld dauðasök fyrr á öldum. Enda fór það svo að þegar til þeirra náðist voru þeir hengdir í Gálgaklettum.
Þetta svæði, Hagafell og Sundhnúkagígarnir, er afar áhugavert og upplagt til gönguferða enda vel aðgengilegt skammt frá þéttbýlinu. Gaman er að ganga meðfram gígaröðinni og upp á Stóra–Skógfell þaðan sem gott útsýni gefst yfir gígaröðina og hraunin í kring.

Horft yfir Hagafell í átt til Grindavíkur.
____________________________________________
Í Sundhnúkahrauni eru nokkrir snotrir smáhellar. Voffi gægist inn um gluggann.
_____________________________________________________________
Manneskjan er smá í samanburði við hrikaleg björgin undir hamraveggnum.
__________________________________________________